Poprawa jakości powietrza w Polsce to jeden z najważniejszych celów społeczno-gospodarczych, o którym szeroko mówi się już od wielu lat. Służą do tego inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym pompy ciepła. By je zintensyfikować, w 2018 r. uruchomiono program „Czyste Powietrze”. Zapoznaj się z najważniejszymi jego zasadami.
Cele programu „Czyste powietrze”
„Czyste Powietrze” to program, który w zamierzeniu ma doprowadzić do ograniczenia negatywnego wpływu człowieka na środowisko naturalne. Zmierza do tego, by zmniejszyć emisję pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery, które są wynikiem spalania węgla i drzewa w przydomowych piecach.
Dużym problemem w Polsce jest to, że w wielu domach użytkowane są stare, wyeksploatowane kotły (średni wiek to 15 lat) oraz piece kaflowe (mają średnio aż 40 lat). W wyniku tego szkodliwe substancje dostają się do atmosfery i prowadzą do smogu oraz śmierci kilkudziesięciu tysięcy osób rocznie.
Wymiana starych źródeł ciepła na nowoczesne, bardziej wydajne, to nie tylko korzyści środowiskowe. Ważna jest również:
- poprawa efektywności zarządzania energię w gospodarstwach domowych,
- zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych.
Ma to duże znaczenie w kontekście ograniczenia ubóstwa energetycznego. Według szacunków, dotyka ono około 9,3% Polaków (3,6 mln osób).
Budżet programu wynosi 103 mld zł. Będzie on realizowany do 2029 r., przy czym umowy będą podpisywane do 31 grudnia 2017 r.
Wszelkich informacji na temat funkcjonowania programu „Czyste Powietrze” można uzyskać od poniedziałku do piątku w godzinach od 8 do 16 poprzez infolinię. Dostępne są następujące numery telefonów:
- 22 340 40 80 – przeznaczony dla wnioskodawców, za jego pomocą można spytać o cele programu czy rodzaje wsparcia,
- 22 340 40 90 – skierowany do gmin, które chcą dołączyć do programu bądź już to zrobiły.
Pomoc można uzyskać także za pomocą poczty elektronicznej: czystepowietrze@nfosigw.gov.pl. Beneficjenci, którzy złożyli wniosek i chcą sprawdzić jego status, mogą skontaktować się mailowo z jednym z oddziałów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Sprawdź więcej informacji na oficjalnej stronie programu „Czyste Powietrze”.
Kto może skorzystać z programu „Czyste Powietrze”?
Beneficjentami mogą być osoby fizyczne, które są właścicielami bądź współwłaścicielami:
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych,
- wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych, które posiadają wyodrębnioną księgę wieczystą.
Środki można uzyskać, wypełniając kryterium dochodowe. Przeciętny miesięczny dochód w przeliczeniu na każdego członka rodziny nie może wynieść więcej niż 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym bądź 1260 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Nie dotyczy to osób, które pobierają zasiłek stały, okresowy czy rodzinny lub specjalny zasiłek opiekuńczy – im, bez względu na poziom dochodów, przysługuje możliwość starania się o dotację.
Dotację można przeznaczyć na realizację inwestycji, które polegają na wymianie starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne rozwiązania. Obejmuje to zakup i montaż:
- pompy ciepła, w tym powietrze-woda, powietrze-powietrze albo gruntowej,
- kotła gazowego bądź olejowego kondensacyjnego albo pieca na pellet drzewny,
- ogrzewania elektrycznego,
- wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),
- mikroinstalacji fotowoltaicznej.
Środki można wykorzystać także na podłączenie do sieci ciepłowniczej czy zastosowanie w budynku kotłowni gazowej. Dotychczas największą popularnością cieszyło się dofinansowanie do zakupu kotłów gazowych. Z uwagi jednak na stale rosnące ceny surowca, w kwietniu 2022 r. po raz pierwszy najwięcej beneficjentów (39%) zdecydowało się na montaż pomp ciepła. To urządzenia wydajne i ekonomiczne oraz wygodne w obsłudze, dlatego są często wybierane przez osoby inwestujące w instalacje OZE.
Jaka jest forma wsparcia?
W ramach programu „Czyste Powietrze” można otrzymać dotację na zakup nowoczesnego systemu. Są 3 poziomy dofinansowania:
- podstawowy – można uzyskać maksymalnie 30 tys. zł,
- podwyższony – 37 tys. zł,
- najwyższy – 69 tys. zł.
W zależności od rodzaju inwestycji, maksymalna intensywność dofinansowania może wynieść od 30% (na przykład zakup kotła na pellet drzewny na poziomie podstawowym) do nawet 90% (montaż pompy ciepła w ramach poziomu najwyższego). W ramach danego poziomu można łączyć kilka inwestycji i uzyskać środki na przykład na zakup i montaż rekuperacji oraz ocieplenia przegród budowlanych. W określeniu wysokości dofinansowania pomoże kalkulator dotacji.
Dofinansowanie można przeznaczyć również na spłatę kapitału kredytu bankowego, który został wzięty w związku z inwestycją. Opcja taka zastąpiła mało popularne pożyczki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jej celem jest zwiększenie dostępności programu „Czyste Powietrze” dla potencjalnych beneficjentów. W latach 2021-2022 rozdysponowanych zostanie 1,5 mld zł.
Rozwiązanie jest korzystne dlatego, że banki oferują atrakcyjne warunki finansowania – nie ma potrzeby stosowania dodatkowych zabezpieczeń (kredyty gwarantuje BGK) oraz zapewnienia wkładu własnego, finansowanie jest możliwe do 100% kosztów, a okres spłaty to nawet 12 lat. Maksymalna kwota kredytu wynosi 100 tys. zł.
Z finansowania można skorzystać w wielu bankach. RRSO, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, wynosi:
- Alior Bank – 7,43%,
- Bank Ochrony Środowiska – 9,53%,
- BNP Paribas Bank Polska – 7,41%,
- Credit Agricole Bank Polska – 6,92%,
- Bank Polskiej Spółdzielczości oraz Banki Spółdzielcze z Grupy BPS – 9,12%,
- SGB-Bank i Banki Spółdzielcze SGB – 7,72%.
Wnioski można składać przez Internet, w serwisie gov.pl lub na Portalu Beneficjenta, jak również w urzędzie (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) bądź w oddziale jednego z banków, który bierze udział w programie. Na rozpatrzenie oczekuje się 30 dni.
Czy warto skorzystać z dofinansowania w programie „Czyste Powietrze”?
Zdecydowanie tak – dzięki programowi można otrzymać bezzwrotną dotację na wymianę starego i nieefektywnego systemu grzewczego na nowoczesne, wydajne i ekologiczne rozwiązanie, takie jak pompa ciepła. Zalety to łatwa procedura (wniosek można złożyć przez Internet), jak również możliwość sfinansowania różnego rodzaju przedsięwzięć. Ważne jest też to, że uzyskanie dotacji nie wyklucza możliwości skorzystania ze środków dostępnych w innych programach, w tym „Stop Smog”, a także z ulgi termomodernizacyjnej.
Pytania i odpowiedzi:
- Jaki procent dofinansowania do inwestycji można uzyskać z programu „Czyste Powietrze”?
Od 30 do 90%, w zależności od poziomu dofinansowania (podstawowy, podwyższony, najwyższy) oraz rodzaju inwestycji. Maksymalna kwota to 69 tys. zł w przypadku pojedynczego projektu.
- Kto może ubiegać się o dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”?
Osoby fizyczne będące właścicielami bądź współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali w budynkach wielorodzinnych. Maksymalny dochód na członka rodziny to 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym oraz 1260 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
- Na czym polega dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”?
Na udzieleniu dotacji na zakup nowoczesnego systemu, takiego jak pompa ciepła, albo na spłatę kredytu uzyskanego w związku z tym.
- Czy ktoś otrzymał dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”?
Według stanu na dzień 20 maja 2022 r. podpisano ponad 370 tys. umów na łączną kwotę ponad 6 mld zł, z czego wypłacono prawie 3 mld zł.
